بررسی آزمایشگاهی تأثیر شکل پلان و پروفیل طولی بر تغییـرات جریان سطحی در دامنه‌های مرکب

شکل دامنه یکی از عوامل مهمی است که در مقدار رواناب حوضه آبخیز دخالت دارد. تعیین تأثیر این عامل در برنامه‌ریزی مدیریتی در عرصه‌های منابع طبیعی و عملیات کنترل رواناب بسیار موثر است. بسیاری از سازه‌های کنترل رواناب و فرسایش احداث شده به دلیل نبودن اطلاعات و آمار، متناسب با حجم رواناب و ‌رسوب طراحی نمی‌شود و عموماً برای جلوگیری از خطرات احتمالی، سازه به صورت دست بالا طراحی می‌گردد که این عمل باعث تحمیل هزینه‌های زیادی به اجرای این گونه پروژه‌ها خواهد شد. در این تحقیق با استفاده از یک مدل آزمایشگاهی، رابطه بین شکل دامنه شامل پلان دامنه (همگرا، واگرا و موازی) و پروفیل طولی دامنه در سه حالت (صاف، محدب و مقعر) مورد بررسی قرار گرفت. جهت انجام این امر با استفاده از مدل Evens مدل ژئومتری دامنه در آزمایشگاه ساخته شد که اثر توپوگرافی دامنه را از طریق شکل پلان و انحنای پروفیل طولی دامنه در بر  می‌گیرد. با در نظر گرفتن سه حالت همگرا، واگرا و موازی برای شکل پلان دامنه و سه حالت (صاف، محدب و مقعر) برای پروفیل طولی دامنه، 9 شکل مختلف جهت بررسی رواناب دامنه ایجاد می‌شود. تغییر شکل پلان و پروفیل طولی دامنه، در میزان و حالت جریان‌های سطحی اثر می‌گذارد و باعث ایجاد آستانه شروع رواناب، پیک جریان و زمان تمرکز متفاوتی در دامنه‌های با شرایط یکسان می‌گردد. بر اساس نتایج بدست آمده، مشخص گردید اثر پلان دامنه بر زمان تمرکز بیشتر از اثر پروفیل طولی دامنه است، بطوریکه زمان تمرکز دامنه‌های همگرا بیشتر از دامنه‌های واگرا می‌‌باشد.